Godne warunki i stabilność zatrudnienia. Co zyskasz, zatrudniając pracowników na etat, i czy da się to zrobić?

Zatrudnienie na etat w sektorze ekonomii społecznej bywa traktowane jak luksus – szczególnie w warunkach niestabilnych finansowań projektowych i krótkich umów z samorządami. Tymczasem dane jasno pokazują, że stabilne warunki zatrudnienia przynoszą wymierne korzyści nie tylko pracownikom, ale całej organizacji – od jakości usług po wiarygodność wobec partnerów. Jak więc wdrażać etaty w przedsiębiorstwach ekonomii społecznej (PES) – i czy nas na to stać?

Dlaczego warto inwestować w etaty?

Z raportu SAMO-ES 2024 [1] wynika, że aż 73% pracowników przedsiębiorstw społecznych zatrudnionych jest na umowach o pracę lub umowach spółdzielczych. To nie przypadek – liderzy i liderki tych organizacji widzą, że etat zwiększa zaangażowanie, lojalność i gotowość do współodpowiedzialności za jakość usług. To także sygnał dla samorządów i partnerów, że podmiot działa profesjonalnie i długofalowo.

Zatrudnienie etatowe:

• zmniejsza rotację zespołu (co potwierdza OECD: mobilność pracowników w starszym wieku jest niska, więc warto ich zatrzymać na dłużej),

• zwiększa atrakcyjność miejsca pracy, zwłaszcza w opiece długoterminowej, gdzie wypalenie i przeciążenie to realne zagrożenia,

• pozwala efektywnie korzystać z dotacji i grantów, które coraz częściej preferują etatowe zatrudnienie jako warunek udziału w projektach.

Czy nas na to stać? Czy raczej nie stać nas, by tego nie robić?

Z raportu Banku Światowego (2024) [2] wynika, że w Polsce aż 80% opieki długoterminowej realizują opiekunowie nieformalni, często bez wsparcia i ryzykując pogorszenie własnego zdrowia. W tym kontekście PES-y oferujące zatrudnienie na etat stają się nie tylko pracodawcami, ale filarami systemu opieki.

Co więcej – zatrudnienie etatowe zwiększa jakość opieki, co przekłada się na efektywność ekonomiczną: lepiej przygotowany zespół, niższe koszty rotacji, mniej błędów i reklamacji.

Aż 73% PES wskazuje brak stabilności finansowej jako główny problem w swojej działalności. Ale czy tanie i niestabilne zatrudnienie naprawdę „ratuje” budżet? W praktyce oznacza ono częstsze absencje, trudności kadrowe, niską jakość usług i zmęczony zespół.

Jak zacząć?

Z raportu OECD Employment Outlook 2025 [3] wiemy, że kraje OECD czeka deficyt pracowników – a zatrzymanie osób 50+ i ich aktywizacja będą kluczowe. To szansa dla PES-ów: oferując etat i elastyczne warunki pracy, mogą przyciągnąć osoby z doświadczeniem, szukające stabilizacji.

Od czego zacząć?

• Zrób przegląd budżetu – może zatrudnienie jednej osoby więcej na etat pozwoli na lepsze zarządzanie całością?

• Poszukaj środków z programów resortowych (np. „Warto być przedsiębiorstwem społecznym”).

• Rozważ model mieszany: kluczowe role na etacie, inne – elastycznie, z planem dojścia do stabilności.

Etat to nie tylko forma zatrudnienia – to inwestycja w ludzi, jakość i przyszłość organizacji. Coraz więcej PES-ów pokazuje, że można. Zmiana nie wydarzy się z dnia na dzień, ale kierunek jest jasny: stabilny zespół to stabilne usługi – a na tym zależy nie tylko samorządom i rodzinom, ale też nam samym.

Bibliografia:

[1] Stowarzyszenie Klon/Jawor, Przedsiębiorstwa społeczne w Polsce. Raport z badania 2024, [online] https://api.ngo.pl/media/get/253570.

[2] Bank Światowy, 2024, Przegląd strategiczny systemu opieki długoterminowej w Polsce, [online] https://www.gov.pl/attachment/ef8f7083-6d74-4c40-ae84-ed191bdb6a76.

[3] OECD, 2025, OECD Employment Outlook 2025: Can We Get Through the Demographic Crunch?, [online] https://www.oecd.org/content/dam/oecd/en/publications/reports/2025/07/oecd-employment-outlook-2025_5345f034/194a947b-en.pdf.