Środki ochrony osobistej w pracy opiekuna/asystenta

Środki ochrony osobistej odgrywają bardzo dużą rolę w pracy opiekuna lub asystenta. Chronią zarówno zdrowie opiekuna, jak i podopiecznego przed zakażeniami czy urazami. Zapewniają ochronę podopiecznego przed infekcjami przenoszonymi przez opiekuna. Dają gwarancję zachowania zasad higieny przy: karmieniu, kąpieli, zmianie opatrunków, pielęgnacji skóry czy zmianie bielizny osobistej. Co niemniej istotne, przeciwdziałają rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych (grypa, COVID-19). Dzięki ich stosowaniu można zapewnić bezpieczeństwo, higienę i wysoki standard opieki. Środki ochrony osobistej są więc niezbędne, by praca była profesjonalna i bezpieczna dla obu stron.

Przykłady środków ochrony osobistej dla opiekuna/asystenta

• Rękawiczki jednorazowe – do czynności higienicznych (np. zmiana pieluchy, mycie pacjenta). Ochrona rąk przed kontaktem z płynami ustrojowymi (krew, ślina, mocz).

• Maski ochronne – ochrona dróg oddechowych przed zakażeniami przenoszonymi drogą kropelkową. Zwłaszcza przy infekcjach lub kontaktach bliskich.

• Przyłbice lub okulary ochronne – przy ryzyku kontaktu z płynami ustrojowymi

• Fartuchy jednorazowe lub wielorazowe – do zabiegów pielęgnacyjnych, karmienia. Ochrona odzieży i skóry przed zabrudzeniem oraz przenoszeniem drobnoustrojów.

• Środki dezynfekujące do rąk, sprzętu i powierzchni. Są kluczowe w zachowaniu higieny – dezynfekcja rąk przed i po kontakcie z podopiecznym.

• Obuwie ochronne – antypoślizgowe, łatwe do dezynfekcji. Zapewnia stabilność podczas podnoszenia lub przenoszenia pacjentów.

• Czepki ochronne – przy zabiegach medycznych lub podczas infekcji

Zakładanie środków ochrony osobistej - instrukcja

Środki ochrony osobistej powinny być zakładane w ściśle określonej kolejności:

1. Zadbaj o higienę rąk. Dokładnie umyj lub zdezynfekuj ręce.

2. Załóż fartuch ochronny. Upewnij się, że jest zapięty na plecach i dobrze chroni odzież.

3. Załóż maseczkę ochronną. Dopasuj ją dokładnie do nosa i twarzy.

4. Załóż okulary ochronne lub przyłbicę, jeśli jest wymagane dodatkowe zabezpieczenie twarzy.

5. Załóż rękawiczki jednorazowe. Muszą zakrywać mankiety fartucha.

Środki ochrony osobistej zakładaj je zawsze w czystym miejscu, przed wejściem do strefy skażenia (np. pokoju pacjenta).

Zdejmowanie środków ochrony osobistej - instrukcja

Istotna jest również kolejność zdejmowania środków ochrony osobistej:

1. Zdejmij rękawiczki. Uważaj, aby nie dotknąć skóry rękami skażonymi.

2. Zdezynfekuj ręce natychmiast po zdjęciu rękawiczek.

3. Zdejmij okulary ochronne lub przyłbicę, chwytając je z tyłu lub za boczne elementy (nie za przednią szybkę!).

4. Zdejmij fartuch ochronny. Dotykaj tylko wewnętrznej strony, rolując go od góry w dół.

5. Zdejmij maseczkę ochronną, chwytając za gumki lub troki (nie za przednią część maseczki!).

6. Ponownie zdezynfekuj ręce po zdjęciu wszystkich zabezpieczeń.

Zdejmowanie wykonuj powoli i świadomie, aby nie zanieczyścić skóry ani odzieży.

Akty prawne normujące zastosowanie środków ochrony osobistej

• Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. 2011 Nr 112 poz. 654, z późn. zm.) reguluje obowiązki dotyczące bezpieczeństwa w ochronie zdrowia i opiece.

• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. 2004 Nr 64 poz. 593, z późn. zm.) określa prawa i obowiązki opiekunów/asystentów oraz ochronę ich zdrowia.

• Kodeks pracy (art. 237⁶ §1- 3) zawiera wskazanie, że opiekun (jeśli pracuje na umowie o pracę) ma prawo do bezpłatnych środków ochrony osobistej dostarczonych przez pracodawcę.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie standardów zabezpieczenia osób w związku z COVID-19 (część uchylona) normuje zasady zastosowania ww. środków w przypadku pandemii koronawirusa.