Bezpieczne podnoszenie osób leżących

Prawidłowe podnoszenie podopiecznego to kluczowy element opieki, który ma wpływ zarówno na bezpieczeństwo i komfort podopiecznego, jak i zdrowie opiekuna.

1. Przygotowanie

Przygotowanie miejsca

• Usuń wszystkie przeszkody z otoczenia (meble, dywaniki, przewody).

• Upewnij się, że podłoga jest sucha i nieśliska.

• Przygotuj miejsce docelowe (np. wózek z zablokowanymi kołami, fotel, drugie łóżko).

• Ustaw łóżko na odpowiednią wysokość (najlepiej na wysokość bioder opiekuna).

Przygotowanie sprzętu

• Sprawdź stan i działanie sprzętu (np. pas transferowy, prześcieradło ślizgowe, podnośnik).

• Jeśli używasz podnośnika upewnij się, że wszystkie elementy są poprawnie zamocowane.

• Przygotuj pasy, maty lub dodatkowe akcesoria.

Przygotowanie siebie

• Załóż odpowiednie obuwie (stabilne, antypoślizgowe).

• Ustaw się blisko pacjenta.

• Ugnij kolana i trzymaj prosty kręgosłup.

• Sprawdź, czy masz odpowiednie wsparcie (druga osoba, jeśli pacjent jest cięższy).

Przygotowanie pacjenta

• Poinformuj osobę, co będziesz robić (każdy krok).

• Zachęć pacjenta do współpracy (nawet jeśli jest minimalna).

• Sprawdź, czy pacjent ma odpowiednie obuwie lub skarpetki antypoślizgowe (jeśli będzie stać).

  
  

W trakcie podnoszenia

• Używaj siły nóg, a nie pleców.

• Trzymaj ciężar blisko ciała.

• Unikaj gwałtownych ruchów.

• Kontroluj ruch pacjenta w każdej chwili.

• Utrzymuj kontakt wzrokowy i słowny z osobą podnoszoną.

2. Zasady bezpiecznego podnoszenia:

Chroń swój kręgosłup:

• Stań blisko pacjenta,

• Ugnij kolana i trzymaj plecy prosto,

• Podnoś z siłą nóg, a nie pleców!

Utrzymuj kontakt:

• Miej kontakt wzrokowy z pacjentem,

• Tłumacz mu, co robisz krok po kroku,

• Zachęcaj do współpracy (jeśli to możliwe).

Stabilizacja:

• Używaj pasów transferowych, uchwytów lub specjalnych chwytów pod pachami i kolanami (w przypadku braku sprzętu),

• Nie ciągnij pacjenta za ręce lub ramiona, ryzyko kontuzji.

3. Techniki bezpiecznego podnoszenia:

Przesuwanie osoby leżącej na łóżku:

• Użyj prześcieradła transferowego lub ślizgowego,

• Stań z jednej strony, zegnij kolana i złap za prześcieradło na wysokości barków i bioder,

• Wspólnie z drugą osobą (jeśli jest) przesuńcie pacjenta ruchem do góry lub w bok.

Podnoszenie z łóżka do pozycji siedzącej:

• Ułóż pacjenta na boku (najpierw głowa, potem ramiona i nogi),

• Przesuń nogi pacjenta poza krawędź łóżka,

• Podeprzyj plecy pacjenta ręką i delikatnie unieś go do siadu.

Podnoszenie z łóżka na wózek:

• Upewnij się, że wózek jest stabilny i zablokowany,

• Użyj pasa transferowego,

• Przenieś ciężar własnego ciała na nogi i obróć tułów pacjenta w stronę wózka,

• Używaj techniki przesiadania,nie ciągnięcia.

 Użycie sprzętu (podnośnik pacjenta):

• Załóż odpowiedni sling (siedzisko do podnośnika) pod pacjenta,

• Podnieś go przy użyciu urządzenia, minimalizując siłę własną,

• Bezpiecznie przemieść do wózka lub fotela.

Czego unikać:

• Nie szarp osoby ani nie podnoś jej siłą własnych pleców,

• Nie wykonuj gwałtownych ruchów,

• Nie próbuj podnosić osoby cięższej od swoich możliwości bez wsparcia lub sprzętu.

Najczęstsze błędy w podnoszeniu osoby leżącej:

1. Podnoszenie "z pleców" zamiast z nóg

Schylanie się na prostych nogach i używanie mięśni pleców do podnoszenia, skutkuje bólem, przeciążeniem, a nawet kontuzjami kręgosłupa.

2. Szarpanie pacjenta za ręce lub barki

Ciągnięcie za ręce lub pachy może uszkodzić stawy, ścięgna lub powodować ból u pacjenta.

3. Brak przygotowania i pośpiech

Niedostosowanie sprzętu, złe ustawienie wózka lub łóżka, działanie w pośpiechu zwiększa ryzyko upadku lub urazu.

4. Podnoszenie z nieodpowiedniej pozycji

Podnoszenie zbyt daleko od pacjenta, z wyciągniętymi ramionami. Im dalej ciężar od ciała, tym większe obciążenie dla kręgosłupa.

5. Brak współpracy z pacjentem

Nieinformowanie osoby o kolejnych ruchach, nie proszenie o współpracę, jeśli to możliwe.

6. Nieodpowiednie użycie sprzętu

Błędne założenie pasa transferowego, złe rozmieszczenie prześcieradła ślizgowego lub nieprawidłowe obsługiwanie podnośnika.

7. Brak zabezpieczenia otoczenia

Podnoszenie bez sprawdzenia, czy podłoga jest sucha, wózek ma zablokowane koła, a droga jest wolna od przeszkód.

Podnoszenie w sposób nieprawidłowy, bez zachowania zasad ergonomii i bezpieczeństwa może prowadzić do poważnych konsekwencji zarówno dla osoby podnoszącej, jak i dla samego podopiecznego. Poniżej znajduje się opis skutków dla obu stron:

• Dla osoby podnoszącej np. opiekuna/asystenta

  Urazy kręgosłupa: Najczęstsza konsekwencja nieprawidłowego podnoszenia. Dochodzi do przeciążeń, naciągnięć lub przepuklin dyskowych, szczególnie w odcinku lędźwiowym.

  Nadwyrężenia mięśni i ścięgien: Dotyczy głównie mięśni pleców, barków i nóg. Mogą powodować ból, ograniczenie ruchomości i przewlekłe problemy.

  Urazy stawów: Nieprawidłowe ustawienie ciała może prowadzić do kontuzji kolan, bioder lub nadgarstków.

  Zmęczenie fizyczne i psychiczne: Regularne przeciążanie organizmu zwiększa ryzyko wypalenia zawodowego, zmniejsza wydajność i motywację do pracy.

• Dla podopiecznego:

  Upadki i urazy: Niewłaściwe chwycenie lub brak stabilizacji może skutkować upadkiem pacjenta, co może prowadzić do złamań, urazów głowy lub otarć.

  Ból i dyskomfort: Niewłaściwe manewrowanie może powodować ból, zwłaszcza u osób z ograniczoną ruchomością, osteoporozą czy schorzeniami neurologicznymi.

  Pogorszenie stanu zdrowia: Urazy mechaniczne mogą wydłużać czas rekonwalescencji, a nawet prowadzić do trwałego pogorszenia sprawności fizycznej.

  Poczucie zagrożenia i utraty godności: Pacjent może odczuwać lęk, niepokój, a także upokorzenie, jeśli proces przenoszenia odbywa się nieprofesjonalnie lub w pośpiechu.

Złe podnoszenie pacjenta niesie ryzyko urazów fizycznych, psychicznych i prawnych.

Dlatego kluczowe jest stosowanie się do zasad ergonomii, używanie odpowiedniego sprzętu oraz szkolenie personelu opiekuńczego w technikach bezpiecznego przenoszenia.